Ommegang Brussel

Woensdag 3 juli 2024

Vrijdag 5 juli 2024

Zin om Brussel eens vanuit een folklorehoek te bekijken?

Druk dan op het logo van de Ommegang en laat ons het volgende weten:

• je naam
• je telefoonnummer
• je gewone kledingmaat (bvb. vrouw 42 / man 52)

De legende

Het ontstaan van de Ommegang van Brussel, als plechtige jaarlijkse processie, is verbonden met de oprichting van de O.L.V.-kerk op de Zavel, waar het beeldje van O.L.V. op 't Stokske zich bevindt.

Dit is in 1348 met Beatrijs Soetkens naar Brussel gekomen.

In die tijd was Brussel een jonge welvarende stad die steeds uitbreidde. De stad was omringd door vier kilometer lange wallen, met 50 verdedigingstorens en 7 poorten. Volgens de legende hoorde Beatrijs Soetkens uit Brussel op zekere dag hemelse stemmen. Deze vertelden haar dat de Maagd Maria de stad wenste te begunstigen en meer bepaald de Kruisboogschuttersgilde, die op de Zavel een kapel had opgericht ter ere van O.L.V.

Zij kreeg de opdracht zich naar Antwerpen te begeven om er het miraculeuse beeldje van O.L.V. op 't Stokske te ontvoeren en naar Brussel over te brengen. Met haar man roeide ze in een minimum van tijd naar Antwerpen. Hier begaf Beatrijs zich rechtstreeks naar de O.L.V.-kerk en nam het beeld mee. Beatrijs spoedde zich vervolgens met het beeld naar het bootje. Tegen wind en stroomopwaarts ging de terugtocht slechts moeizaam vooruit. Tot bovenaardse krachten hen ter hulp kwamen : het bootje snelde opeens over het water naar Brussel en strandde vlak bij het oefenterrein van de Schuttersgilde.

De onverwachte verschijning van het bootje, omhuld in een vreemde schemering en vergezeld van zoete muziek, bracht heel wat deining teweeg in de buurt. Ondervraagd over dit gebeuren deed Beatrijs haar verhaal. Men riep Wonder en Mirakel, te meer daar ook de Antwerpenaars zich neerlegden bij deze buitengewone gebeurtenis. Nooit, gaven ze toe, zou een eerlijke en godsvrezende vrouw zoals Beatrijs, haar hand durven leggen op een alom vereerd beeld, zonder er door een bovennatuurlijke kracht toe gedwongen te zijn. Zij vroegen dat het beeld tot openbare verering zou worden tentoongesteld. Er werd besloten het O.L.V. op 't Stokske in de kapel aan de Zavel onder te brengen.

Bovendien werd beloofd op de plaats van deze kapel een grotere kapel op te richten en jaarlijks het O.L.V.-beeld, onder de bescherming van de gewapende Gildebroeders, processiegewijs rond te dragen.

Aldus ontstond, volgens de legende, de Ommegang in Brussel.

Het duurde niet lang of de Ommegang werd de grote jaarlijkse gebeurtenis in de stad. De magistraat, de ambachten, gilden en Rederijkerskamers namen er hun plaats in en zo ontstond die prachtige stoet die door de eeuwen heen, tot op heden, in ere werd gehouden.

De Ommegang vroeger

Ommegang is afgeleid van het werkwoord Omgaan, in de zin van rondgaan, in casu processies die stoetsgewijs rondom kerken of bedevaartsoorden gingen. Talrijke steden van ons land, vooral in de Vlaamse provincies, hebben vanouds ommegangen gekend. Steeds verliepen deze optochten in een geest van diepe godsvrucht en met de enthousiaste medewerking van vele organisaties zoals Ambachten, Schuttersgilden en Rederijkers. Deze stapten fier en met de nodige pracht en praal mee op.

In 1928 werd de Vereniging Ommegang Oppidi Bruxellensis opgericht, die zich tot taak stelde jaarlijks de voornaamste groepen uit de eeuwenoude Ommegang op de Grote Markt in Brussel te laten defileren.

Ieder jaar trekt op de eerste donderdag van juli en de dinsdag die hem voorafgaat de Ommegang over de fraaie Brusselse Grote Markt. Dan schrijden in alle eer en waardigheid Keizer Karel V en zijn zoon Filips, kroonprins van Spanje en Hertog van Brabant, de zusters Keizer, Eleonora, Koningin van Frankrijk, en Maria Van Oostenrijk, Koningin van Hongarije en landvoogdes van de Nederlanden, over de kinderkopjes, voorbij de trotse oude gildenhuizen en het bevallige stadhuis, één van de mooiste gotische gebouwen van België. Bij de ramen hebben tal van eregasten plaatsgenomen op de rijk versierde balkons. In de Ommegang lopen ook de prins van Oranje, de latere Willem de Zwijger, mee en talrijke hofdames en raadsheren, de dog van Karel V en zijn andere honden, zijn jachtgezelschap en dames die hoog op de hand onrustige valken dragen. Als gastheer treedt de Brusselse magistraat op. De hele adel, de vermogende burgers en het nieuwsgierige volk worden voor deze gelegenheid op de oude Grote Markt verwacht. Met vlaggen en vanen, te voet of hoog te paard, bont en feestelijk is dit een weerspiegeling en een demonstratie van de Brusselse ten tijde van de Renaissance. Overmoedig, vrolijk en zelfbewust. Zo was het in 1549. En zo is het tot op vandaag gebleven, zij het dat het nu de opvoering is geworden van een kunstvol en schitterend schouwspel.

Ieder jaar trekt De Goubloem mee op in deze historische stoet. Zij maken deel uit van het tafereel van de Rederijkerskamers.

Schrijvers, dichters, beoefenaars van letterkunde en toneelspelers verenigden zich in Rederijkerskamers. De Rederijkers uitten onder vorm van gedichten, liederen, sotternijen, kritiek op het beheer van de Prins of de Magistraat. De Rederijkerskamers speelden ook een zeer belangrijke rol in het socio-politiek leven van de Stad.

De Ommegang vandaag

OMMEGANG OPPIDI BRUXELLENSIS

woensdag 3 en vrijdag 5 juli 2024

telkens om 21 u 00

De Goubloem stapt als volgt mee op in de stoet:

Sinte-Goedele, haar dienstbode en de kleine duivel,

de Seigneurs gevolgd door hun Dames,

de Rederijkers,

de Breughels en de Bourgeois.

Verder wordt er Lambicbier uitgedeeld op de tribunes, terwijl de mensen van de Boogschuttersgilde taarten, bloemen en groenten uitdelen aan het publiek.